Wskaźniki próchnicy PUW
Wskaźnik PUWz- zębowy dla zębów stałych
PUWp- powierzchniowy dla zębów stałych
puw z – dla uzębienia mlecznego - zębowy
puw p – dla uzębienia mlecznego - powierzchniowy
P - liczba zębów lub powierzchni zaatakowanych przez próchnicę
U - liczba zębów lub powierzchni usuniętych z powodu próchnicy
W - liczba zębów lub powierzchni wypełnionych
P- liczba ubytków próchnicowych ( również próchnica wtórna) oraz zęby z opatrunkiem czasowym
U – zęby utracone w następstwie procesu próchnicowego, z powodu stanów zapalnych okołowierzchołkowych, przyczyn ortodontycznych, protetycznych oraz periodontologicznych
W – liczba wypełnień ( ząb z koroną protetyczną należy potraktować jako zęba wypełnionego na 5 powierzchniach)
PUW z = zęby z próchnicą + zęby usunięte + zęby wypełnione/ liczba badanych osób
PUW p = powierzchnie z próchnicą + powierzchnie usunięte + powierzchnie wypełnione/ liczba badanych osób
Każdy ząb ma 5 powierzchni , ubytków niepróchnicowego pochodzenia ( erozje, hipoplazje, abrazje,abfrakcje ), oraz zębów lakowanych nie wliczamy do badania. W przypadku lakowania porzeszonego należy uwzględnić ząb lub powierzchnie w badaniu.
Zęby usunięte wliczamy jako brak 5 powierzchni.
Wyjaśnienie erozji i abfrakcji :
Ubytki niepróchnicowego pochodzenia erozja szkliwa
Proces erozji polega na stopniowej destrukcji i rozpuszczaniu szkliwa na skutek działania kwasów.
Erozja to zjawisko nieodwracalne i bardzo szkodliwe dla zębów. Źródłem kwasów są min. napoje gazowane, napoje izotoniczne i energetyczne, soki, ocet winny, sosy typu vinegrette,owoce, słodycze, alkohol. Kwasy rozpuszczają i wypłukują minerały zawarte w szkliwie doprowadzając do zmniejszenia jego twardości i wytrzymałości.
Pierwszym objawem erozji jest charakterystyczny, wypolerowany wygląd szkliwa. W dalszej fazie pojawiają się na powierzchniach gładkich płytkie, ale szerokie zagłębienia o kształcie miseczki z zaokrąglonymi brzegami.
Na powierzchniach żujących obserwuje się zaokrąglone bruzdy i guzki z wyraźnym prześwitem żółtej zębiny przez jaśniejsze szkliwo lub nawet jej odsłonięcie.
Może pojawić się wówczas nadwrażliwość zębów na bodźce termiczne.W bardzo zaawansowanych przypadkach kiedy kwasy naruszą struktury w okolicy miazgi mogą wystąpić typowe dolegliwości bólowe, a ząb może wymagać leczenia kanałowego. Ubytki erozyjne najczęściej powstają na powierzchniach przedsionkowych zębów siecznych i przedtrzonowych, rzadko trzonowych. Czasem lokalizują się na powierzchni językowej zębów przednich. Są to płaskie ubytki , gładkie, lśniące i twarde.
U pacjentów z refluksem czy bulimią mamy do czynienia z charakterystycznym umiejscowieniem ubytków erozyjnych na powierzchniach podniebiennych zębów przednich szczęki oraz żujących i policzkowych zębów bocznych żuchwy.
Do najczęściej wymienianych wewnątrzpochodnych czynników ryzyka
zalicza się:
- refluks żołądkowo-przełykowy i inne choroby przewodu pokarmowego oraz cukrzyca, choroby psychiczne,
- bulimia ( przewlekłe wymioty)
- zaburzenie gospodarki wodnej organizmu (odwodnienie) oraz zaburzona praca ślinianek w konsekwencji zażywanych leków psychotropowych u anorektyczek,
- przewlekły alkoholizm, któremu towarzyszą częste wymioty i refluks żołądkowo-przełykowy,
- niezrównoważoną dietę.
Abfrakcja powstaje na skutek zginania korony zęba pod wpływem obciążeń zgryzowych działających ekscentrycznie do długiej osi zęba. Jest zlokalizowana w obrębie połączenia szkliwa i cementu zęba.Erozja to zjawisko nieodwracalne i bardzo szkodliwe dla zębów. Źródłem kwasów są min. napoje gazowane, napoje izotoniczne i energetyczne, soki, ocet winny, sosy typu vinegrette,owoce, słodycze, alkohol. Kwasy rozpuszczają i wypłukują minerały zawarte w szkliwie doprowadzając do zmniejszenia jego twardości i wytrzymałości.
Pierwszym objawem erozji jest charakterystyczny, wypolerowany wygląd szkliwa. W dalszej fazie pojawiają się na powierzchniach gładkich płytkie, ale szerokie zagłębienia o kształcie miseczki z zaokrąglonymi brzegami.
Na powierzchniach żujących obserwuje się zaokrąglone bruzdy i guzki z wyraźnym prześwitem żółtej zębiny przez jaśniejsze szkliwo lub nawet jej odsłonięcie.
Może pojawić się wówczas nadwrażliwość zębów na bodźce termiczne.W bardzo zaawansowanych przypadkach kiedy kwasy naruszą struktury w okolicy miazgi mogą wystąpić typowe dolegliwości bólowe, a ząb może wymagać leczenia kanałowego. Ubytki erozyjne najczęściej powstają na powierzchniach przedsionkowych zębów siecznych i przedtrzonowych, rzadko trzonowych. Czasem lokalizują się na powierzchni językowej zębów przednich. Są to płaskie ubytki , gładkie, lśniące i twarde.
U pacjentów z refluksem czy bulimią mamy do czynienia z charakterystycznym umiejscowieniem ubytków erozyjnych na powierzchniach podniebiennych zębów przednich szczęki oraz żujących i policzkowych zębów bocznych żuchwy.
Do najczęściej wymienianych wewnątrzpochodnych czynników ryzyka
zalicza się:
- refluks żołądkowo-przełykowy i inne choroby przewodu pokarmowego oraz cukrzyca, choroby psychiczne,
- bulimia ( przewlekłe wymioty)
- zaburzenie gospodarki wodnej organizmu (odwodnienie) oraz zaburzona praca ślinianek w konsekwencji zażywanych leków psychotropowych u anorektyczek,
- przewlekły alkoholizm, któremu towarzyszą częste wymioty i refluks żołądkowo-przełykowy,
- niezrównoważoną dietę.
Połączenia między kryształami hydroksyapatytu ulegają rozerwaniu, co prowadzi w następstwie do ubytku szkliwa i leżącej pod nim zębiny w okolicy szyjki. W prawidłowych warunkach siły żucia biegną równolegle do długiej osi zęba, wywołując przy tym tylko minimalne odkształcenia kryształów hydroksyapatytu. W warunkach nieprawidłowych, gdy pod wpływem stresu zębowego wzrasta napięcie mięśniowe i pojawiają się zaburzenia zgryzowe, powstają siły boczne, czego konsekwencją jest zgięcie zęba.
Pogłębianie się ubytków przyszyjkowych niepróchnicowego pochodzenia może prowadzić do nadwrażliwości i powikłania w postaci obnażenia miazgi. Abfrakcje najczęściej powstają prawie wyłącznie na powierzchniach przedsionkowych, osiągając zróżnicowaną głębokość w zębinie, często występują w tylnych zębach, ale mogą również występować w którymmkolwiek innym zębie
Abfrakcja może być wynikiem występowania tzw. parafunkcji (bruksizm, nagryzanie twardych przedmiotów, czy zaciskanie zębów) jak i nieprawidłowej okluzji (zgryzu).
